Katarynka

INSTRUMENT 

Katarynka

NAZWA 

Pochodzi od laleczki – Katarzynki – która widniała na wiekach niemieckich katarynek.

HISTORIA

Pierwsza znana katarynka pochodzi z 1502 r. i wbudowana jest w ścianę twierdzy Hohensalzburg. Jednak za wynalazcę katarynki uważany jest G. Barberi z Modeny, który skonstruował instrument w 1. poł. XVIII w. Instrument ten popularny był szczególnie w XIX wieku. Wtedy też powstała wytwórnia katarynek Franz Kolb & Sӧhne.

BUDOWA 

Mechanizm instrumentu znajduje się w drewnianej obudowie. Jest to w zasadzie pudło grające, na którym gra się kręcąc korbką, która wprawia w ruch miechy rozdzielające powietrze. Wykonywana melodia jest zapisywana na wałku melodycznym lub papierowej rolce z dziurkami, która obraca się i otwiera odpowiednie kanały.

ODMIANY

Katarynka ma swoje odmiany uliczne i domowe. Domowy instrument jest nieco większy. Serenatka to odmiana katarynki, która naśladuje śpiew ptaków. Najmniejsza ma jedynie 18 cm wysokości!

KLUCZ/TRANSP. 

Melodia zakodowana jest na wałku melodycznym lub papierowej rolce z dziurkami. Instrument nie transponuje.

TECHNIKA GRY 

Zagrać na niej może niemalże każdy, bo wystarczy „jedynie” odpowiednio kręcić korbą.

AMBASADOR 

Giovanni Barberi (wynalazca), Franz Kolb (twórca katarynek z XIX w.)

CIEKAWOSTKA 

Największa katarynka to Apollonicon , mogła ona imitować grę całej orkiestry.

PRZYKŁAD MUZ. 

György Ligeti – Inwencja (opracowanie na katarynkę)