Pianola

INSTRUMENT 

Pianola  

NAZWA 

Z wł. piano (cicho)

HISTORIA

Prace nad mechanicznym pianinem rozpoczęły się już w 1876 roku w Stanach Zjednoczonych, jednak dopiero po 20 latach konstruktor Edwin S. Votey ostatecznie udoskonalił mechanizm pianoli. Urządzenie było popularne przez stosunkowo krótki okres. Na początku XX w. było wykorzystywane do odtwarzania nagrań słynnych pianistów, ale z czasem zupełnie wyszło z użycia. Od lat 50. XX w. posiada wartość kolekcjonerską.

BUDOWA 

Wyglądem przypomina pianino. Muzyka odtwarzana jest z papierowej taśmy, w której wykonane są wycięcia, odpowiadające wysokości i czasowi trwania dźwięków. Taśma przesuwa się z góry na dół nad cylindrem (wałkiem), połączonym z mechanizmem fortepianu. Wpadające podczas odkrywania otworów w rolce powietrze uruchamia młoteczki, które uderzają w odpowiednie struny.  

ODMIANY

Odmianą pianoli było tzw. „pianino odtwarzające” (ang. reproducing piano), z systemem elektrycznym. Występowały również pianole, będące dostawkami do fortepianu, poruszające jego klawiszami za pomocą dźwigienek.

KLUCZ/TRANSP. 

Nie transponuje.

TECHNIKA GRY 

Aby wprawić w ruch perforowaną rolkę, trzeba naprzemiennie wciskać pedały, choć istniały też modele niewymagające pedałowania.

AMBASADOR 

Ignacy Jan Paderewski (pianista, polityk) pozostawił rolki pianolowe ze swoimi wykonaniami.

CIEKAWOSTKA 

Ponieważ klawisze pianoli poruszają się, urządzenie wygląda, jakby grał na nim niewidzialny pianista.

PRZYKŁAD MUZ. 

Jersey Bounce