Stroiki

Stroik jest źródłem dźwięku w takich instrumentach jak obój, fagot, klarnet, saksofon oraz w ich odmianach. Jest to jedna lub dwie połączone ze sobą cienkie blaszki, wykonane z trzciny. Działanie stroika polega na wytworzeniu fali dźwiękowej poprzez jego wibrację (podczas wdmuchiwania powietrza) i przeniesienie drgań na słup powietrza w korpusie instrumentu.

Rodzaje stroików

W instrumentach dętych drewnianych stosuje się stroiki pojedyncze lub podwójne. Pojedyncze, stosowane w klarnecie i saksofonie, to prostokątna cienka płytka przytwierdzana jednym końcem do spodu ustnika. Stroiki podwójne, używane w fagocie i oboju, to dwa kawałki cienkiej trzciny w łopatkowym kształcie, złożone razem w rurkę. 

Historia

Przypuszcza się, że najstarsze są stroiki podwójne. Pierwotnie była to rurka ściśnięta na płasko, tworząca szczelinę. Później dwa kawałki wiązano ze sobą lub jeden zaginano do tyłu i rozcinano. Najbardziej znanym starożytnym instrumentem stroikowym był grecki aulos.

Jak powstaje stroik?

Gatunek trzciny arundo donax, używany do produkcji stroików, jest uprawiany w południowej Francji, Hiszpanii i w Argentynie. Po ścięciu trzcina musi być dokładnie wysuszona, po czym zostaje przewieziona do fabryki, gdzie jest cięta na rurki oraz sortowana. Tam też następuje profilowanie i wykańczanie pojedynczych stroików. W przypadku podwójnych praca nad ostatecznym kształtem stroika przypada z reguły instrumentaliście – z wysuszonych rurek musi on uformować dwie cienkie blaszki w preferowanym kształcie (fason decyduje o jakości brzmienia i komforcie gry), a następnie związać je nitką.

Ciekawostka

Istnieją też stroiki z tworzyw sztucznych. Są co prawda trwalsze i nie wymagają moczenia przed grą, jednak uznawane są za gorzej brzmiące.

Przykład: Carl Nielsen – Koncert klarnetowy, cz. IV Allegro vivace